Królestwo Rzymskie

Rzym  zawdzięczał  swoje  powodzenie  w  dużej  mierze  położeniu  geograficznemu.  Leżał  wystarczająco  daleko  od  morza  by  nie  być  narażonym  na  ataki  piratów.  Jednocześnie  dominował  nad  najważniejszą  przeprawą  przez  Tyber,  główną  rzekę  Italii  środkowej.  Umożliwiało  mu  to  kontrolowanie  drogi  handlowej. Potem  Rzymianie  zbudowali  własny  duży  port  w  Ostii  pozwalający  brać  im  udział  w  handlu  śródziemnomorskim.  Ostia  odgrywała  wobec  Rzymu  podobną  rolę  jak  Pireus  wobec  Aten. 

Wedle  tradycji  Rzym  został  założony  w  753  r. p.n.e.  Na  ogół  przyjmuje  się,  że  teren  ten  zajęły  różne,  spokrewnione  ze  sobą  wspólnoty.  Na  terenie Rzymu  istniały  dwie  takie  wspólnoty  różniące  się  między  sobą  stylem  wytwarzanej  ceramiki  i  zwyczajami  pogrzebowymi.  Znalazło  to  odbicie  w  legendzie  o  Romulusie  królu  Rzymian,  który  walczył  z  Sabinami  porywając  im  ich  żony,  siostry  i  narzeczone.  Ale  w  wyniku  zawartej  ugody  Sabinowie  uzyskali   prawo   osiedlenia   się   na   ziemi   rzymskiej.  Początkowo  podstawą  ich  utrzymania  było  pasterstwo  i  rolnictwo.  O  przewadze  jednak  hodowli  świadczy  używanie  bydła  jako  środka  wymiany  w  mało  jeszcze  rozwiniętej  gospodarce  towarowej. 

Wczesną  historię  Rzymu  znamy  bardzo  słabo.  Według  tradycji  rządziło  nim  siedmiu  królów.  Za  ich  panowania  utworzono  instytucje  polityczne  i  religijne,  które  przetrwały  1000  lat.  Najważniejszą  z  nich  był  senat,  którego  członków  król  wybierał  spośród  ojców najznakomitszych  rodzin  osiadłych  w  Rzymie.  Ich  status  był  dziedziczny.  Potomkowie  senatorów  mianowanych  przez  króla  stawali  się  patrycjuszami   i   tworzyli   odrębną   i   elitarną   klasę  w  łonie  społeczeństwa rzymskiego.  Ci,  którzy  do  niej  nie  wchodzili  byli  plebejuszami.  Wśród  nich  znajdowali się nie tylko biedni wyrobnicy miejscy, ale i zamożni kupcy i rzemieślnicy,  którzy   osiedlali  się  w   Rzymie.   Obok   senatu   istniało i  to od  bardzo  wczesnych  czasów  zgromadzenie  ludowe,  którego  podstawą  były  kurie.  Członkowie  zgromadzenia  stanowili  bazę  armii  obywatelskiej.  Sam  król  był  naczelnym  wodzem,  sędzią  i  władcą  absolutnym.  Wczesny  Rzym  był   skupiskiem   odrębnych  wspólnot.

W   połowie   VII   w.  p.n.e.  doszło  do ściślejszego  zespolenia  wspólnot  i  wtedy  Rzym  zaczął  rościć  pretensje  do  sprawowania  suwerennej  władzy  nad  sąsiednim  terytorium,  w  szczególności  nad  ziemiami  leżącymi  wzdłuż  Tybru.  Wedle  tradycji  Ostia  została  założona  przez  króla  Ankusa  Marcjusza.  Zasadniczy  jednakże  etap  w  rozwoju  Rzymu  wiąże  się  z  oddziaływaniem  Etrusków.  Nie  sposób  podać  dokładnej  daty  początku  wpływów  etruskich  w  Rzymie,  ale  musiało  się  to  chyba  zacząć  pod  koniec  VII  w. p.n.e.  W  ciągu  jednej  generacji  Rzym  zmienił  radykalnie  swój  charakter.  To  Etruskom,  wielkim  inżynierom  należy  przypisać  osuszenie  centralnego  punktu  Rzymu – Forum,  które  wcześniej  służyło   za   miejsce   pochówków.   Teraz   zostało  wybrukowane  i  wzniesiono tam  pierwsze  budowle  publiczne  np.  pałac.  Wtedy  Rzym  przekształcił  się  ze  zbiorowiska  wsi  w  miasto.  Powstanie  scentralizowanego  miasta  pociągnęło  za  sobą  poważne  zmiany  w  jego  organizacji  społecznej.  Jedną  z  donioślejszych  innowacji  jakie  Etruskowie  wprowadzili  do  Rzymu  był  ciężkozbrojny  piechur.  Zwarte  szeregi  tych  żołnierzy  były  nie  do  pokonania  w  walce  z  luźnymi  formacjami  wrogów.  Zapoczątkowały  one  długą  tradycję  wojska  rzymskiego,  której  uwieńczeniem  był  legion. 

Nowa  taktyka  wymagała  dyscypliny  na  polu  walki,  praktycznych  umiejętności  oraz  dostatecznej   ilości  obywateli  zdolnych  do  zaopatrzenia  się  na  własny  koszt  w  ciężką  zbroję.  Dlatego  królowie  dokonali  reformy  w  strukturze  społeczeństwa  rzymskiego  tworząc  nowy  system,  w  którym  miejsce  obywatela  wyznaczała  nie  przynależność  do  kurii,  lecz  majętność.  Początkowo  były  tylko  dwie  klasy  majątkowe :

• pierwsza  klasa  skupiająca  tych,  których  posiadany  majątek  kwalifikował  do  służby  wojskowej
• druga  klasa  skupiająca  tych,  których  do  wojska  nie  powoływano. 

System  ten  był  następnie  modyfikowany  i  w  końcu  liczył  pięć  klas,  a  o  przynależności  obywatela  do  którejś  z  nich  decydowała  wielkość  posiadanego  majątku.  Ponieważ  nowa  armia  miała  wielkie  znaczenie  dla  losów  Rzymu,  przeto  zapisanie  się  do  klasy  majątkowej  stanowiło  kryterium   obywatela    i   dawało    określone    prawa    polityczne.   Tradycja przypisuje  tę  reformę  królowi  Serwiuszowi  Tulliuszowi. 

W  czasach  Tarkwiniuszy  Rzymianie  zajęli  szereg  kluczowych  miejsc  w  swoim  sąsiedztwie  i  założyli  Związek  Państw  Latyńskich.  Upamiętniała  ten  fakt  świątynia  Diany  na  Janikule  zbudowana  w  540  r. p.n.e.  przez  króla  Serwiusza  Tulliusza.  W  tym  samym  mniej  więcej  czasie  Rzym  zawarł  traktat  z  Kartaginą,  w  którym  określono  wzajemne  strefy  wpływów.  Wydawało  się,  że  pod  panowaniem  Tarkwiniusza  prosperity  Rzymu  było  zabezpieczone.  I  oto  nagle  król  został  wypędzony  w  507  r. p.n.e.  i  zastąpiony  przez  dwóch,  początkowo  dożywotnich,  ale  w  końcu  co  roku  wybieranych  konsulów.  Przyczyny  tego  przewrotu  nie  są  jasne.  Być  może  było  to  w  jakiejś  mierze  zjawisko  społeczne - w  końcu  wiek  tyranów  już  się  skończył.  Rzym  stał  się  państwem  demokratycznym,  lecz  o  urzędy  toczyła  się  zacięta  walka  wśród  małej  grupy  rodzin,  których  ambicje  i  zazdrość  miały  doprowadzić  do  wojen  domowych  Mariusza  i  Sulli,  Cezara  i  Pompejusza.  Walki  te  zdominowały  dzieje  Rzymu  na  okres  dwóch  stuleci.

KRÓLOWIE  RZYMSCY

- Romulus (753 – 717  p.n.e.)

- Numa  Pompiliusz (717 – 673  p.n.e.)

- Tuliusz  Hostiliusz (672 – 641  p.n.e.)

- Ankus  Marcjusz (641 – 613  p.n.e.)

- Tarkwiniusz  Starszy (613 – 579  p.n.e.)

- Serwiusz  Tuliusz (578 – 535  p.n.e.)

- Tarkwiniusz  Pyszny (535 – 507  p.n.e.)